Từ Ổn Định Đến Bứt Phá: Các Kiểu Mẫu Chiến Lược Giao Dịch Và Chuyển Đổi Tư Duy Năm 2025

Chuyển tiếp tiêu đề gốc ‘Trading Buckets’

Là một trader discretionary, bạn nên phân loại các giao dịch của mình thành từng nhóm (bucket) cụ thể.

Systematic và discretionary không phải là hai thái cực đối lập hay loại trừ lẫn nhau.

Ở một đầu, bạn có một hệ thống giao dịch tự động hoàn toàn, luôn hoạt động và kiểm soát mọi khâu trong quy trình giao dịch.

Ở đầu còn lại là giao dịch hoàn toàn dựa vào cảm tính, không có quy tắc hay setup nào rõ ràng.

Về mặt kỹ thuật, bất cứ khi nào bạn can thiệp thủ công—ví dụ tắt hệ thống tự động hoặc tự cân bằng lại—đều được coi là ‘discretionary’, nên nếu định nghĩa quá rộng sẽ không hữu ích.

Trên thực tế, định nghĩa của tôi về trader discretionary có lẽ đúng với đa số độc giả:

• Chủ yếu thực hiện giao dịch thủ công
• Dựa trên các yếu tố kỹ thuật (mức giá, biểu đồ, dòng lệnh, catalyst tin tức, v.v.)
• Đánh giá chủ quan về tính hợp lệ của setup và quyết định có vào lệnh hay không
• Toàn quyền xác định các thành phần cốt lõi của setup: quản trị rủi ro, quy mô lệnh, điểm vào, điểm vô hiệu, mục tiêu, quản lý giao dịch

Một lưu ý quan trọng là ‘discretionary’ không đồng nghĩa với ‘lười biếng’.

“Ừ bro, kiểu như chẳng setup nào giống nhau nên test làm gì, mọi thứ đều khác mà.”

Những trader discretionary xuất sắc thường có thống kê chi tiết về thị trường họ giao dịch, playbook setup, bộ lọc chế độ thị trường, nhật ký giao dịch để tối ưu hiệu suất, v.v.

Họ luôn có một hệ thống quy tắc cơ bản để thực hiện discretionary, và khi tích lũy kinh nghiệm, quy tắc sẽ linh hoạt hơn và discretionary chiếm ưu thế trong quá trình ra quyết định.

Nhưng đó là thành quả phải tự xây dựng, không phải mặc nhiên có sẵn.

Theo kinh nghiệm và quan điểm cá nhân, hầu hết các setup discretionary +EV đều rơi vào ba nhóm chính mà tôi đặt tên như sau:

1. Incremental
2. Convex
3. Specialist

Ba biến số cấu thành mỗi nhóm là:

1. R:R
2. Xác suất
3. Tần suất

(Có thể kết hợp 1 & 2 để ước tính EV, nhưng cách này dễ hiểu hơn).

Chúng ta sẽ phân tích từng nhóm.

Incremental

R:R thấp, xác suất cao, tần suất trung bình.

Đây là những giao dịch giúp bạn duy trì hoạt động và giữ nhịp với thị trường.

Chúng không hào nhoáng, không nổi bật trên mạng xã hội, nhưng chính là những giao dịch “cơm áo gạo tiền” với lợi nhuận tích lũy đáng kể nếu bạn có lợi thế.

Ví dụ: giao dịch microstructure/flow thị trường, mean reversion trong ngày, các xu hướng thống kê (như hiệu ứng thời gian trong ngày/cuối tuần, hiệu ứng sau tin tức), giao dịch range khi biến động thấp, v.v.

Rủi ro chính của nhóm này là mất edge và thay đổi chế độ thị trường.

Đây là chi phí tất yếu khi tham gia thị trường. Cơ hội intraday đến rồi đi, và nếu đứng sai phía khi chế độ thị trường đổi chiều sẽ rất tốn kém (hãy nghiên cứu trường hợp Gaddafi).

Nhóm này hiệu quả vì thường tạo lợi nhuận đều đặn, kích hoạt đủ thường xuyên để vừa làm mượt đường cong PnL vừa cung cấp dữ liệu hữu ích về thị trường và chế độ nền.

Convex

R:R cao, xác suất trung bình, tần suất thấp.

Hầu hết các giao dịch khung thời gian lớn liên quan đến mở rộng biến động hoặc thay đổi chế độ đều thuộc nhóm này.

Bản chất các giao dịch này không xuất hiện thường xuyên, nhưng khi có, việc bắt được một phần chuyển động lớn sẽ mang lại lợi nhuận đáng kể.

Ví dụ: phá vỡ khung thời gian lớn, phá vỡ thất bại khung lớn, tiếp diễn xu hướng khung lớn, giao dịch catalyst/tin tức lớn, funding và open interest cực trị, phá vỡ nén biến động, v.v.

Rủi ro chính là false start, thời gian chờ giữa các setup kéo dài và quản lý giao dịch phức tạp.

Một lần nữa, đây là chi phí kinh doanh.

Thường với nhóm này, bạn sẽ phải thử đi thử lại cùng một setup và chịu một số thua lỗ nhỏ trước khi thành công (nếu có). Bạn cũng dễ mắc lỗi quản lý giao dịch vì các lệnh này thường biến động mạnh, khó kiểm soát—đó cũng là lý do bạn được trả công cho rủi ro này.

Nhóm Convex thường tạo ra phần lớn PnL tích lũy của trader crypto. Việc xác định quy mô hợp lý và bắt được các xu hướng lớn, breakout, unwinding, v.v. là yếu tố giúp bạn vượt qua fee drift.

Giao dịch Convex bù đắp cho fee drift, churn và biến động trong nhóm Incremental.

Nói cách khác, đây là nhóm ‘banger’.

Specialist

R:R cao, xác suất cao, tần suất thấp.

Đây là nhóm “kỳ tích” chỉ xuất hiện cực kỳ hiếm hoi, ví dụ: cascade thanh lý gần đây trên perps, stablecoin depeg, tin tức thuế quan (khi còn tác động), giao dịch catalyst lớn và mở rộng biến động.

Ví dụ: bắt entry khung nhỏ rồi tích lũy thành swing trade khung lớn, chênh lệch lớn giữa spot và phái sinh, arbitrage lớn giữa các sàn, đặt lệnh mua thấp ở mức giá cực rẻ, cung cấp thanh khoản trong order book mỏng/trống, v.v.

Nhóm này đòi hỏi một trong hai điều:

1. Thị trường phải “gãy”.
2. Thực hiện hoàn hảo ý tưởng khung lớn với entry khung nhỏ.

Điều đầu tiên rất khó vì cực kỳ hiếm. Khi xảy ra, đa số trader bị động, lo tránh margin call và xử lý vị thế hiện tại trong khi hạ tầng sàn giao dịch cũng không ổn định.

Điều thứ hai khó vì giá khung lớn biến động mạnh và nhiễu ở khung nhỏ. Bạn cần cực kỳ chính xác với entry, điểm vô hiệu và khả năng giữ ý tưởng khung nhỏ qua giai đoạn mở rộng khung lớn, đồng thời quản lý lệnh hợp lý.

Rủi ro chính của nhóm này là yêu cầu kỹ năng cực cao, tần suất cực thấp, khả năng lớn là bạn sẽ phải vật lộn để tồn tại thay vì tận dụng cơ hội khi nó đến, rủi ro thực thi (trượt giá vào order book mỏng, rủi ro thanh lý), v.v.

Những giao dịch này rất khó nhưng nếu bắt được, có thể thay đổi sự nghiệp trading của bạn.

Điều khiến các giao dịch này hấp dẫn cũng chính là lý do chúng nguy hiểm.

Rất nên có một ‘crisis cash pool’ bằng stablecoin chỉ dành riêng cho những cơ hội như vậy.

Kết luận

Hãy rà soát lại nhật ký hoặc playbook của bạn và thử phân loại các giao dịch theo các nhóm này.

Nếu chưa có nhật ký hoặc playbook, ít nhất bạn đã biết nên bắt đầu từ đâu.

Một nhận định hữu ích khác (bằng loại trừ) là có nhiều nhóm không đáng để bạn quan tâm, ví dụ: giao dịch vì chán nản chắc chắn thuộc nhóm R:R thấp, xác suất thấp, tần suất vô hạn.

Đó không phải là cách sử dụng thời gian và vốn hiệu quả.

Nếu bạn là trader mới, phần lớn thời gian nên tập trung vào nhóm Incremental để thu thập dữ liệu, xây dựng hệ thống, tối ưu hóa và tích lũy đủ vốn cũng như kinh nghiệm để phân bổ sang các nhóm khác.

Bạn không cần chọn một nhóm rồi gắn bó mãi mãi.

Giá trị hơn là xây dựng một playbook bao quát cả ba nhóm này, và quan trọng hơn là đặt kỳ vọng thực tế về R:R, xác suất, tần suất, rủi ro và hình thái setup.

Ví dụ, vào lệnh Convex nhưng quản lý như Incremental là sai lầm. Tương tự, vào lệnh Convex mà đặt quy mô như Incremental cũng là sai lầm (đây là điểm yếu lớn nhất của tôi với tư cách trader).

Vì vậy, hãy hiểu rõ mình đang chọn gì và điều chỉnh cho phù hợp.

Tôi không đưa ra quy định cụ thể về R:R, xác suất và tần suất vì chúng thay đổi rất nhiều tùy điều kiện thị trường. Trong bull market nóng, có thể có setup Convex mỗi tuần, còn khi thị trường xấu, bạn sẽ rất vui nếu có một setup Incremental xuất hiện.

Còn nhiều điều để bàn, nhưng xin dừng tại đây.

Trân trọng.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm：

1. Bài viết này được đăng lại từ [CryptoCred]. Chuyển tiếp tiêu đề gốc ‘Trading Buckets’. Mọi bản quyền thuộc về tác giả gốc [CryptoCred]. Nếu có ý kiến về việc đăng lại, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn, chúng tôi sẽ xử lý kịp thời.
2. Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm và ý kiến trong bài viết này hoàn toàn thuộc về tác giả và không cấu thành bất kỳ khuyến nghị đầu tư nào.
3. Bản dịch bài viết sang các ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Trừ khi có thông báo khác, nghiêm cấm sao chép, phân phối hoặc đạo văn các bản dịch này.