Tiền ảo không phải là "vùng pháp lý ngoài pháp luật": Viện kiểm sát Bắc Kinh xử phạt nghiêm các vụ buôn bán ngoại hối trái phép USDT, liên quan đến 1,18 tỷ, án tù từ 2-4 năm

Một vụ án buôn bán trái phép ngoại hối sử dụng tiền ảo được công bố bởi Viện kiểm sát nhân dân thành phố Bắc Kinh đã tiết lộ những xu hướng mới trong tội phạm tài chính hiện nay, đồng thời thể hiện khả năng chuyên môn của các cơ quan tư pháp trong việc đối phó với tội phạm mới. Vụ án này có số tiền liên quan rất lớn, cuối cùng 5 bị cáo đã bị tuyên án tù với tội danh kinh doanh trái phép.
⚖️ ​Tình hình cơ bản của vụ án và kết quả phán quyết​
Từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2023, Linh nào đó (林某甲) theo sự chỉ đạo của người khác, đã cùng với Linh nào đó (林某乙), Hạ nào đó (夏某某), Bao nào đó (包某某) và Trần nào đó (陈某某), sử dụng nhiều thẻ ngân hàng đứng tên 5 người để nhận tiền nhân dân tệ chuyển từ khách hàng do tổ chức đổi tiền bất hợp pháp "thượng nguồn" chỉ đạo. Băng nhóm này đã thông qua nhiều tài khoản trên nền tảng giao dịch Tether (USDT) mà họ kiểm soát thực tế, chuyển đổi số tiền nhân dân tệ đã nhận được thành USDT, và sau đó thực hiện việc chuyển tiền xuyên biên giới thông qua giao dịch trên nền tảng, thực chất là buôn bán ngoại hối một cách gián tiếp và thu lợi từ đó. Qua điều tra, tổng số tiền mà băng nhóm này kinh doanh bất hợp pháp lên đến hơn 11.82 tỷ nhân dân tệ, trong đó số tiền mà từng thành viên tham gia dao động từ 1.49 tỷ đến 4.69 tỷ nhân dân tệ. Vào ngày 25 tháng 12 năm 2024, Viện kiểm sát nhân dân quận Hải Điến, Bắc Kinh đã truy tố Linh nào đó (林某甲) cùng 4 người khác về tội kinh doanh bất hợp pháp. Vào ngày 21 tháng 3 năm 2025, Tòa án Nhân dân quận Hải Điến, Bắc Kinh đã đưa ra phán quyết sơ thẩm, cả 5 bị cáo đều bị tuyên án từ 2 đến 4 năm tù giam vì tội kinh doanh bất hợp pháp và bị phạt tiền tương ứng. Các bị cáo đều nhận tội và không kháng cáo, bản án đã có hiệu lực.
🔍 Phương pháp tội phạm và đặc điểm vụ án
Trong vụ án này, tội phạm đã áp dụng phương pháp tội phạm mới với "tiền ảo làm trung gian". Cụ thể, họ sử dụng stablecoin như Tether (USDT) làm "cầu nối", chuyển đổi vốn nhân dân tệ thành tiền ảo, sau đó hoàn thành việc chuyển tiền xuyên biên giới qua giao dịch tiền ảo, về bản chất là thực hiện việc mua bán trá hình giữa ngoại hối và nhân dân tệ. Phương pháp này tận dụng một số đặc điểm của giao dịch tiền ảo, như tính ẩn danh nhất định và thuận tiện xuyên biên giới, cố gắng làm rối loạn bản chất hành vi, gây khó khăn cho việc điều tra và thu thập chứng cứ. Viện Kiểm sát Tối cao trước đây đã chỉ rõ rằng việc sử dụng tiền ảo làm trung gian để tiến hành mua bán bất hợp pháp thuộc về hoạt động tài chính bất hợp pháp. Các vụ án như vậy thường có đặc điểm "tập trung vốn + tập trung nhân lực", và thường liên quan đến việc sử dụng nền tảng giao dịch ở nước ngoài và dữ liệu, gây khó khăn trong việc thu thập chứng cứ.
⚖️ ​Suy nghĩ và chiến lược ứng phó của cơ quan kiểm sát trong việc xử lý vụ án​
Đối mặt với loại tội phạm mới này, cơ quan kiểm sát Bắc Kinh đã tối ưu hóa tư duy giải quyết vụ án, nhằm xác định chính xác bản chất hành vi. Họ đã tăng cường hợp tác với cơ quan công an và kết hợp đặc điểm cũng như quy luật giao dịch của tiền ảo để tái cấu trúc tư duy giải quyết vụ án. Về chiến lược cụ thể, cơ quan kiểm sát đã lấy chứng cứ dữ liệu tài chính làm điểm khởi đầu, thông qua việc so sánh mối liên hệ về thời gian giữa tài khoản ngân hàng và tài khoản giao dịch tiền ảo, phân tích các đặc điểm bất thường trong dòng chảy tiền tệ ngân hàng, và sắp xếp chuỗi giao dịch tiền ảo, từ đó xác định chính xác sự bất thường trong mô hình hoạt động và mục đích của hành vi giao dịch. Do đó, sau khi loại trừ các biện minh không hợp lý như "giao dịch coin", đã xác định bản chất hành vi "thực hiện mua bán ngoại hối trái phép" của bị cáo và sự nhận thức chủ quan của họ. Để xây dựng một chuỗi chứng cứ vững chắc, cơ quan kiểm sát đã áp dụng giải pháp "công nghệ hỗ trợ + kiểm tra quy trình". Điều này bao gồm việc ủy quyền cho nhân viên kỹ thuật kiểm sát thực hiện việc kiểm tra từ xa về lộ trình và nội dung mà nhân viên điều tra thu thập dữ liệu từ nước ngoài, đảm bảo tính hợp pháp, xác thực và quy chuẩn của chứng cứ dữ liệu tài chính từ các nền tảng giao dịch tiền ảo ở nước ngoài; áp dụng chiến lược thu thập chứng cứ "toàn diện + phân loại" để hướng dẫn các cơ quan điều tra tối ưu hóa công việc thu thập chứng cứ; và thông qua việc xác minh dữ liệu toàn bộ chuỗi "nhận tiền - chuyển đổi tiền ảo - chuyển giao xuyên biên giới", xác định chính xác số tiền phạm tội của từng bị cáo.
💎 ​Gợi ý và tác động của vụ án​
Bản án này có ý nghĩa cảnh báo quan trọng và giá trị mẫu mực pháp lý. Nó rõ ràng chỉ ra rằng hành vi sử dụng tiền ảo để biến tướng mua bán ngoại hối, dù có cố gắng che giấu bản chất bằng phương tiện mới, vẫn sẽ bị cơ quan tư pháp xác định là tội kinh doanh bất hợp pháp và chịu sự xử phạt hình sự. Người phụ trách Cục Kiểm sát số 4 của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trước đó đã nhấn mạnh rằng các hoạt động kinh doanh liên quan đến tiền ảo thuộc về hoạt động tài chính bất hợp pháp, việc sử dụng tiền ảo làm phương tiện giao dịch để gián tiếp thực hiện việc chuyển đổi giá trị tiền tệ giữa ngoại hối và Nhân dân tệ là một khâu quan trọng trong chuỗi hành vi mua bán ngoại hối bất hợp pháp, cần phải bị xử lý theo pháp luật. Việc xử lý thành công vụ án này cũng đã cung cấp một tham khảo quan trọng về tư duy và mẫu thực tiễn cho các cơ quan tư pháp trong việc xử lý các loại tội phạm ngoại hối mới liên quan đến tiền ảo, thể hiện khả năng của các cơ quan công tố trong việc chính xác tấn công tội phạm tài chính mới, bảo vệ an ninh tài chính.