Đại gia rút kiếm, quyết chiến Stablecoin!

Nếu coi năm 2020–2022 là “thử nghiệm”, năm 2023–2024 là “khám phá”, thì bức tranh stablecoin năm 2025 đã bước vào giai đoạn “tiến về phía trước với tốc độ tối đa”.

Tốc độ phát triển của nó vượt xa mong đợi: giá trị chuyển khoản hàng năm của Stablecoin đã từ mức không đáng kể 3,3 tỷ USD vào năm 2018, tăng vọt lên 18,4 triệu tỷ USD vào năm 2024. Con số này không chỉ đánh dấu sự chuyển mình từ một thử nghiệm nhỏ thành xương sống thanh toán toàn cầu, mà còn có nghĩa là nó đã vượt qua quy mô xử lý hàng năm của các ông lớn thanh toán truyền thống như Visa (15,7 triệu tỷ USD) và Mastercard (9,8 triệu tỷ USD).

Hình ảnh nguồn: Visual Capitalist

Trong tháng qua, một số sự kiện mang tính biểu tượng đã đưa câu chuyện này ra trước công chúng:

• Citi chính thức hợp tác với Coinbase để mở rộng khả năng thanh toán tài sản số cho khách hàng tổ chức;
• Chín ngân hàng châu Âu thành lập liên minh đồng ổn định Euro, dự kiến phát hành vào năm 2026;

Western Union thông báo sẽ ra mắt stablecoin USDPT trên Solana vào năm 2026, được phát hành và lưu ký bởi Anchorage Digital Bank;

• Visa tiết lộ hỗ trợ thanh toán cho bốn loại Stablecoin trên bốn chuỗi mới;

Và ở cấp độ vốn, theo báo cáo của tạp chí Fortune, Mastercard dự định mua lại công ty cơ sở hạ tầng Stablecoin/tiền điện tử Zero Hash với giá 1,5-2 tỷ USD, và trước đó đã từng cạnh tranh để mua lại BVNK cùng với Coinbase.

Kết nối những mảnh ghép này lại, đã tiết lộ một xu hướng rõ ràng: trong cuộc đua giành quyền thống trị tài chính trong tương lai, các ông lớn tài chính truyền thống không muốn tụt lại phía sau, đang thúc đẩy chuyển đổi toàn diện các hoạt động cốt lõi của mình - từ mạng lưới thanh toán đến thanh toán xuyên biên giới - sang hệ thống có thể lập trình trên chuỗi.

Ngân hàng: Stablecoin vs. Tiền gửi token hóa

Khi các ngân hàng truyền thống bắt đầu đón nhận tài sản kỹ thuật số, họ phát hiện ra mình đối mặt với hai con đường khác nhau: Stablecoin và tài khoản tiền gửi được mã hóa.

Ban đầu, CEO của Citi, Jane Fraser, đã nói rằng so với những stablecoin phổ biến trên thị trường, bà đánh giá cao việc gửi tiền được mã hóa hơn. Điều này không có nghĩa là stablecoin không tốt, mà là vì việc gửi tiền được mã hóa cảm thấy “thoải mái” hơn đối với các ngân hàng:

• Gửi tiền mã hóa (đường “nội bộ” của ngân hàng): Ngân hàng thích điều này vì nó về cơ bản biến tiền của khách hàng gửi tại ngân hàng (tiền gửi) thành mã thông báo kỹ thuật số. Điều này giống như việc cấp cho tài khoản ngân hàng hiện có một giấy thông hành kỹ thuật số. Nó hoàn toàn dưới sự giám sát của các cơ quan quản lý hiện tại (như ngân hàng trung ương), rất an toàn và tuân thủ, có thể tích hợp liền mạch vào hệ thống thanh toán truyền thống của ngân hàng, cho phép các ngân hàng thực hiện thanh toán 24 giờ, 7 ngày một tuần mà không bị gián đoạn. Đối với ngân hàng, đây là lựa chọn có ít ma sát nhất và an tâm nhất về mặt quản lý.

Nhưng chỉ sở hữu “đường ray nội bộ” của ngân hàng là không đủ.

• Stablecoin (đường ray “ngoài” của ngân hàng): Ngân hàng cũng nhận ra rằng nếu muốn kết nối với toàn bộ thế giới tiền điện tử và những “chuỗi công khai” phổ biến (như Ethereum), họ phải sử dụng stablecoin. Những stablecoin này giống như là đồng tiền chung của thế giới tiền điện tử.

Do đó, hành động của Ngân hàng Citibank trở nên rất thông minh: trong khi thể hiện xu hướng ủng hộ việc mã hóa tiền gửi, họ đã nhanh chóng công bố hợp tác với Coinbase.

Mục đích cuối cùng của việc đi bằng hai chân chỉ có một: Dù mạng tài chính trong tương lai dựa trên chuỗi công khai hay hệ thống ngân hàng, các ngân hàng truyền thống phải nắm giữ cả hai loại “tiền số” này để tiếp tục trở thành “trung tâm tin cậy và thanh toán” cốt lõi nhất trong hệ thống tài chính mới.

Tại châu Âu, chín ngân hàng (UniCredit, ING, Banca Sella, KBC, Danske, DekaBank, SEB, CaixaBank, Raiffeisen) hợp tác thúc đẩy stablecoin euro, thành lập công ty tại Hà Lan, theo MiCA xin giấy phép tổ chức tiền điện tử, dự kiến ra mắt sớm nhất vào nửa cuối năm 2026. Bộ thiết kế này nhấn mạnh “tuân thủ, dự trữ 1:1, có thể sử dụng trên chuỗi công khai”, mục tiêu rõ ràng là: xây dựng một hệ thống thanh toán kỹ thuật số nội địa châu Âu, chống lại tác động tràn ngập của stablecoin đô la trong môi trường thanh toán châu Âu. Từ cách diễn đạt đến cấu trúc tổ chức, đây là một cuộc chiến cơ sở hạ tầng “do ngân hàng dẫn đầu, đối chiếu với hệ sinh thái chuỗi công khai”.

Chuyển tiền Tây Liên (Western Union): Sử dụng Stablecoin để kết nối “trạm tiền mặt”

Khác với việc các ông lớn ngân hàng truyền thống tập trung vào việc nâng cao hiệu quả “thanh toán - quyết toán” nội bộ, gã khổng lồ chuyển tiền xuyên biên giới lâu đời Western Union coi stablecoin là nâng cấp cốt lõi cho kinh doanh của mình - nâng cấp kênh chuyển tiền bán lẻ xuyên biên giới.

Western Union là một trong những công ty chuyển tiền xuyên biên giới lớn nhất thế giới, lợi thế mạnh mẽ của nó không nằm ở công nghệ tài chính tinh vi, mà ở mạng lưới điểm giao dịch vật lý lớn trải khắp toàn cầu. Đặc biệt ở các nước đang phát triển, nó kiểm soát “km cuối” trong việc chuyển đổi tiền từ hình thức số sang tiền mặt, là sinh mệnh của nhiều người dùng không có tài khoản ngân hàng để tiếp cận nguồn vốn.

Mục tiêu chiến lược của Western Union rất rõ ràng: biến Stablecoin thành “đường cao tốc” cho kênh chuyển tiền của mình và kết hợp nó với mạng lưới tiền mặt mạnh mẽ, tạo thành một vòng khép kín mượt mà.

1. Chọn kênh: Western Union đã chọn hợp tác với Anchorage Digital Bank để phát hành stablecoin USDPT, và chọn mạng lưới Solana làm mạng chạy của nó. Lý do chính để chọn Solana là nhờ vào băng thông cao và chi phí cực thấp, điều này rất quan trọng cho việc chuyển tiền bán lẻ tần suất cao và số tiền nhỏ.
2. Xây dựng mạng lưới: Công ty đồng thời ra mắt Digital Asset Network, mục tiêu là tạo ra một quy trình khép kín thông suốt: Ví bên ngoài → Chuyển tiền bằng stablecoin → Rút tiền mặt/ Gửi tiền vào tài khoản địa phương
3. Đáp ứng nhu cầu của người dùng: Đối với những người dùng ở các nước đang phát triển phụ thuộc vào tiền mặt, họ quan tâm không phải là tiền “có trên blockchain hay không”, mà là ba nỗi đau cốt lõi: “Liệu có thể nhận tiền ngay lập tức”, “Có thể rút tiền ngay tại điểm giao dịch gần nhất không” và “Phí giao dịch có rẻ không”.

Đây chính là sự tinh tế của Western Union: nó ẩn giấu sự phức tạp của cơ sở hạ tầng tài chính ở phía sau, tận dụng lợi thế về hiệu quả của stablecoin và blockchain, để phục vụ cho các tình huống tập trung vào tiền mặt mà nó làm tốt nhất, củng cố vị thế của mình trên thị trường chuyển tiền bán lẻ toàn cầu.

Cuộc cạnh tranh giữa các ông lớn: Người kết nối vs. Người mua lại

So với hệ thống thanh toán truyền thống của ngân hàng và mạng lưới tiền mặt của Western Union, Visa và Mastercard đang tăng tốc tích hợp Stablecoin từ góc độ mạng lưới thanh toán toàn cầu, nhưng cả hai đã chọn những con đường khác nhau:

1. Visa: Biến đổi thành “Bộ định tuyến thanh toán đa chuỗi”

Diễn đạt và chiến lược của Visa ngày càng giống như một “nhà điều hành mạng lưới thanh toán đa chuỗi”. Trong năm tài chính này, Visa đã thêm hỗ trợ thanh toán cho bốn chuỗi công khai và bốn loại Stablecoin, các quỹ trên chuỗi này có thể đổi thành hơn 25 loại tiền tệ pháp định.

Visa trong báo cáo tài chính nhấn mạnh rằng giao dịch thẻ liên kết với Stablecoin đã tăng vọt so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy khả năng cốt lõi của họ là “kết nối các kênh”: họ đang tận dụng mạng lưới thẻ khổng lồ của mình để đóng vai trò là bộ định tuyến giữa tài khoản ngân hàng truyền thống và tiền kỹ thuật số trên chuỗi, cho phép ngân hàng, thương nhân và người dùng ví thông thường thực hiện thanh toán xuyên chuỗi một cách liền mạch.

2. Mastercard: Nhận thời gian thông qua “mua lại nhanh”

Khác với chiến lược “kết nối” của Visa, các động thái về vốn của Mastercard tỏ ra mạnh mẽ và trực tiếp hơn:

Dự kiến chi 15–20 tỷ USD để mua lại Zerohash, nhanh chóng hoàn thiện mảnh ghép công nghệ backend của mình trong lĩnh vực Stablecoin/giải quyết thanh toán tiền điện tử. Ngay sau đó, Mastercard cũng bị rò rỉ thông tin đang đàm phán sâu với Coinbase để mua lại BVNK, tin đồn giá lên tới 20–25 tỷ USD.

Lộ trình của Mastercard là: thông qua việc mua lại cơ sở hạ tầng để đổi lấy thời gian trong “trận chiến thanh toán trên chuỗi”. So với việc tự xây dựng nội bộ kéo dài, việc mua lại có thể nhanh chóng nội hóa các khả năng cốt lõi như giám sát tuân thủ, định tuyến ví, neo giữ và quy đổi tiền, cũng như kiểm soát rủi ro trên chuỗi, sau đó nhanh chóng đưa chúng ra thị trường toàn cầu cho các ngân hàng phát hành, ngân hàng thu nhận và mạng lưới thương nhân của mình.

Hai tổ chức thẻ này đều nhận thấy vị trí cốt lõi của Stablecoin trong thanh toán tương lai, nhưng Visa giỏi trong việc kết nối, trong khi Mastercard có xu hướng kiểm soát hạ tầng nhanh chóng.

Rủi ro vẫn chưa rời khỏi

Mặc dù các gã khổng lồ toàn cầu đang tăng tốc trên con đường stablecoin, nhưng con đường này đầy rẫy những thách thức lớn chưa được giải quyết. Đối với các ngân hàng và tổ chức thẻ, thách thức lớn nhất không phải là công nghệ bản thân mà là làm thế nào để giải quyết những “chướng ngại vật” phi công nghệ này.

1. Sự “xâm nhập” của stablecoin đô la

Sự mở rộng toàn cầu của Stablecoin đã trực tiếp chạm đến dây thần kinh nhạy cảm nhất của các chính phủ: chủ quyền tiền tệ.

Hãy tưởng tượng, nếu stablecoin đô la Mỹ bắt đầu thống trị các khoản thanh toán hàng ngày của một quốc gia nhỏ, nó về cơ bản sẽ làm suy yếu khả năng quản lý nền kinh tế của ngân hàng trung ương của quốc gia đó. Hiện tượng “đô la hóa kỹ thuật số” như vậy chắc chắn sẽ gây ra phản ứng mạnh mẽ từ các cơ quan quản lý địa phương.

Đó là lý do tại sao châu Âu chọn đi theo một con đường có kiểm soát - họ có xu hướng thực hiện stablecoin cho đồng tiền quốc gia (như euro) và hợp tác với các liên minh ngân hàng nội địa để đảm bảo quyền kiểm soát tiền tệ không dễ dàng bị mất.

2. Kiểm tra áp lực của “niềm tin”: Độ bền trên chuỗi

Để đưa sự “vững chắc cấp ngân hàng” của tài chính lên blockchain, các bên phát hành và thanh toán phải luôn sẵn sàng ứng phó với khủng hoảng niềm tin và các cuộc tấn công công nghệ:

• Rút tiền và dự trữ: Nếu xảy ra việc rút tiền quy mô lớn (tức là rút tiền), stablecoin có thể chịu áp lực không?
• Khủng hoảng trên chuỗi: Nền tảng phải chịu đựng một loạt rủi ro kỹ thuật và vận hành như thiếu thanh khoản, biến động tài sản dự trữ, tắc nghẽn mạng và các cuộc tấn công của hacker.

3. Rào cản thực tế: “tiền mặt” trong vũng lầy tuân thủ

Đối với mô hình của Western Union, chú trọng vào việc chuyển đổi tiền kỹ thuật số thành tiền mặt thực tế (“km cuối cùng”), để tích hợp hiệu suất cao trên chuỗi vào các tình huống áp dụng hàng ngày, trước tiên phải vượt qua một lượng lớn rào cản pháp lý: Western Union phải đồng thời đáp ứng các yêu cầu chống rửa tiền (AML) nghiêm ngặt, các quy định quản lý ngoại hối phức tạp, và xin cấp giấy phép hoạt động đa pháp quyền tại mỗi quốc gia mà họ hoạt động.

Do đó, để xây dựng một mạng lưới tài chính kỹ thuật số toàn cầu, độ phức tạp của việc tuân thủ quy định và quản lý vận hành lớn hơn rất nhiều so với việc “kết nối vài chuỗi” trong tích hợp kỹ thuật. Đây chính là lý do cơ bản mà các ông lớn như Visa, Mastercard và Citibank chọn cách “gần gũi nhau để ấm áp” hoặc “đốt tiền mua lại” - chỉ dựa vào bản thân, họ không thể nào vượt qua được những rào cản phi kỹ thuật nghiêm ngặt này.

Kết luận

Khi nhìn lại tin tức trong tháng này, bản chất của làn sóng stablecoin không phải là chiến thắng của lĩnh vực tiền điện tử, mà là một cuộc cách mạng âm thầm của hạ tầng tài chính. Khi “tài khoản + stablecoin” trở thành cấu trúc song song, người dùng gần như không còn cảm nhận được ranh giới “trên chuỗi/ngoài chuỗi”, chỉ thấy việc chuyển tiền nhanh hơn, phí thấp hơn và trải nghiệm ổn định hơn. Lúc này, thắng bại quay về những biến số quen thuộc: quy mô mạng, đường cong phí, mở rộng thương nhân, quản lý rủi ro và năng lực thực thi tuân thủ. Đây cũng là lý do tại sao vào quý 4 năm 2025, tài chính truyền thống chọn không đứng ngoài cuộc.

Tác giả: Bootly